Dlaczego konieczne jest zwalczanie szkodników magazynowych?

W ostatnich tygodniach opinię publiczną zbulwersowały informacje o śmierci dzieci zatrutych środkiem owadobójczym, którego substancją czynną jest fosforek glinu. Stało się to na skutek drastycznego złamania zasad stosowania preparatu.

Preparat ma formę tabletek, które emitują gaz drogą reakcji chemicznej, o działaniu gazowym przeznaczonym do fumigacji/dezynsekcji ziarna zbóż (pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto, owies, proso, sorgo) i nasion grochu oraz materiału siewnego w magazynach, przechowalniach, komorach elewatorów, silosach, na barkach, w ładowniach statków oraz w kontenerach. Środek zwalcza jaja, larwy i formy dorosłe następujących szkodników magazynowych: strąkowca grochowego, wołka zbożowego, omacnicy spichrzanki, mklika mącznego, wołka ryżowego, spichlerza surinamskiego, rozpłaszczyka rdzawego, trojszyka gryzącego oraz trojszyka ulca.

Na pierwszej stronie etykiety produktu znajduje się wyraźnie zaznaczona informacja, że środek jest przeznaczony do stosowania przez użytkowników profesjonalnych, którzy ukończyli szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin metodą fumigacji. Oznacza to, że nie każdy rolnik może stosować ten produkt.

Środek w warunkach niskiej wilgotności powietrza uwalnia fosforowodór powoli, natomiast w warunkach wysokiej wilgotności – szybko. Nie wolno dopuścić, aby dzieci i osoby niepowołane wchodziły do pomieszczeń gazowanych dopóty, dopóki urządzenia pomiarowe nie wykażą, że są one wolne od fosforowodoru. Nie wolno gazować pomieszczeń zamieszkałych.

Przechowywane ziarno jest narażone na żerowanie wielu gatunków szkodników magazynowych, które powodują znaczne straty. Straty te dzieli się na bezpośrednie i pośrednie. Straty bezpośrednie to ubytek ziarna spowodowany żerowaniem szkodników, natomiast straty pośrednie to przede wszystkim zanieczyszczenie ziarna wydalinami, wydzielinami, oprzędami, wylinkami, włoskami, szczecinkami, piórami oraz martwymi osobnikami. Skarmianie zanieczyszczonym ziarnem może powodować zadławienia, choroby, a nawet upadki zwierząt hodowlanych.

W miejscach występowania szkodników stopniowo wzrasta wilgotność i temperatura, co sprzyja rozwojowi grzybów pleśniowych. Zachodzą niekorzystne zmiany i następuje psucie się ziarna. Wędrujące szkodniki roznoszą zarodniki grzybów. W wyniku ich żerowania powstaje dużo pyłu, który szczelnie wypełnia przestrzenie międzyziarnowe i utrudnia bądź uniemożliwia swobodny przepływ powietrza przez masę ziarna. Prowadzi to do wzrostu wilgotności przechowywanych zbóż. W skrajnych przypadkach ziarno zostaje całkowicie zjedzone lub zniszczone.

W magazynach zbożowych każda liczebność szkodnika stanowi zagrożenie dla zmagazynowanego ziarna, ponieważ potencjał rozrodczy szkodników magazynowych jest bardzo duży.

W integrowanej ochronie przechowywanego ziarna można wyróżnić trzy elementy składowe. Pierwszy to zapobieganie (odpowiednia czystość magazynu, jego otoczenia i dostarczanego surowca), drugi to wczesne wykrywanie, a trzeci – skuteczne zwalczanie/efektywne ograniczanie liczebności szkodników. Magazyn, jak i jego otoczenie, muszą być odpowiednio przygotowane do magazynowania ziarna. Nie powinno się magazynować ziarna starego razem z ziarnem świeżo zebranym. Szkodniki wyczuwają takie ziarno (intensywny zapach, wyższą wilgotność), chętnie przedostają się do niego i szybko je zasiedlają. Im wcześniej wykryje się szkodniki, tym większa jest szansa na ograniczenie strat do minimum. W tym celu należy stosować w magazynie zbożowym, zarówno pustym, jak i zapełnionym ziarnem, odpowiednie urządzenia do monitoringu obecności różnych szkodników. Najskuteczniejszą metodą zwalczania szkodników magazynowych zasiedlających zmagazynowane ziarno jest metoda chemiczna.