Czy można stosować nawozy jak się chce?

Zasady stosowania nawozów są ściśle określone i ich przestrzeganie jest restrykcyjnie kontrolowane. Można stosować wyłącznie nawozy, środki wspomagające uprawę roślin i produkty pofermentacyjne, które zostały wprowadzone do obrotu na podstawie odpowiedniego przepisu ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U. z 2023 r., poz. 569, 1597) oraz produkty nawozowe UE, które zostały udostępnione na rynku.

Nawozy i produkty pofermentacyjne stosuje się w sposób, który nie zagraża zdrowiu ludzi, zwierząt lub środowisku. Środków poprawiających właściwości gleby i stymulatorów wzrostu należy używać zgodnie z instrukcją ich stosowania i przechowywania. Produkty nawozowe UE trzeba wykorzystywać zgodnie z etykietą umieszczoną na ich opakowaniu albo dołączoną do nich ulotką.

Zabronione jest stosowanie nawozów i produktów pofermentacyjnych na glebach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą lub pokrytych śniegiem (za glebę zamarzniętą nie uznaje się gleby, która rozmarza co najmniej powierzchniowo w ciągu dnia). Nawozów naturalnych i produktów pofermentacyjnych w postaci płynnej nie wolno stosować podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi. Zabronione jest stosowanie nawozów amonowo-węglanowych, a także mocznika w formie granulowanej, z wyłączeniem stosowania mocznika w formie granulowanej zawierającego inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną (chodzi o ograniczenie strat azotu).

W Polsce nadzór nad przechowywaniem i stosowaniem nawozów sprawuje Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ). Za nieprzestrzeganie przepisów grożą wysokie kary grzywny.

Szczególnym restrykcjom podlega stosowanie nawozów zawierających azot, który może stanowić, przy niewłaściwym stosowaniu, największe zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt, i środowiska naturalnego. Określa je rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 244) w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Rozporządzenie określa terminy, w których można stosować nawozy na gruntach rolnych. Na gruntach ornych nawozy naturalne stałe mogą być aplikowane w okresie od 1 marca do 31 października, a nawozy azotowe mineralne (nawozy produkowane z kopalin lub wytwarzane w procesie syntezy, których jednym ze składników jest azot) i naturalne płynne, w zależności od lokalizacji gminy, do 15, 20 lub 25 października.

W uprawach ozimych wcześniejsze stosowanie nawozów jest możliwe w okresie od 1 do ostatniego dnia lutego, jeżeli w przypadku roślin zasianych jesienią, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych średnia dobowa temperatura powietrza przejdzie przez próg 3°C, a dla pozostałych upraw średnia dobowa temperatura powietrza przejdzie przez próg 5°C. Jako przejście przez próg danej temperatury wskazany jest termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C, lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C. Datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C określa dla terenu powiatu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB.

Uznaje się, że chwilą przejścia przez próg 3°C lub 5°C jest osiągnięcie tego kryterium na obszarze stanowiącym 95% powierzchni danego powiatu. Wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 5°C, są publikowane codziennie, w okresie od 1 do ostatniego dnia lutego, na stronie internetowej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB.

(https://agrometeo.imgw.pl/html/kryterium_wczesniejszego_terminu_nawozenia.html).